Umierające języki

21 lutego obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego.  

 

Owo święto to nie tylko dobry pretekst ku poszukiwaniom ukochanego polskiego słowa, zatrzymaniu się nad Ś, Ć czy DŻ czy zapoznania się ze słowami występującymi tylko w pojedynczych językach ale też dobra okazja by pomyśleć o językach, które giną. 

 

Obecnie na świecie istnieje około siedem tysięcy języków ale czterdzieści procent spośród nich jest zagrożonych wyginięciem. Od 1950 roku zanikło dwieście pięćdziesiąt języków. Zdaniem lingwistów badających tę kwestię do 2100 roku wymrze ponad połowa obecnie istniejących. Jest to związane z małą liczbą użytkowników.

Dobrym źródłem informacji na ten temat są: “Atlas języków zagrożonych”, a także “Czerwona księga języków zagrożonych” UNESCO. Można się z nich dowiedzieć się , że zanikającymi językami mogą być np języki.:

Białoruski,

Khoisan

152 języki z terenu Australii i Oceanii.

182 języki Indian Amerykańskich,

Kaszubski,

Wilamowski.

i wiele, wiele innych. 

 

***

A przecież języki to małe/wielkie światy. Klucze do innego rozumienia świata.

Zachowanie języków mniejszościowych wiąże się z ocaleniem tradycyjnego stylu życia, a co za tym często idzie z ochroną miejscowej przyrody. Według niedawno przeprowadzonych badań Indianie Menomini z Minnesoty, używający tradycyjnych metod eksploatacji lasów mieszanych, potrafia jako jedyni w USA uprawiać przemysł drzewny bez wyniszczania lasu. Takie przypadki wskazują na głębokie analogie między różnorodnością biologiczną a językową.

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego ma w założeniu dopomóc w ochronie różnorodności językowej jako dziedzictwa kulturowego. Dorzucę tu moje ziarenko piasku i zapraszam Was na ten mały przegląd piosenek w językach zagrożonych wyginięciem. Miłego słuchania a wy języki żyjcie nam długo!

EUROPA

 

w samej Europie jest ponad 40 takich języków. Aby je chronić powstało europejskie biuro do spraw języków rzadziej używanych. Jest to organizacja pozarządowa, której celem jest wspieranie i promowanie językowej różnorodności w Europie. Organizacja wspiera i łączy przede wszystkim społeczności używające języków mniejszości etnicznych. EBLUL reprezentuje w sumie ok. 46 milionów Europejczyków mówiących językami rzadko używanymi. 

 

Trochę rapu w języku Inari 

 

Inari to język, którym posługuje się społeczność gminy Inari w północnej Finlandii. Utwór pochodzi z płyty Amok-Kaččâm, nagranej przez rapera Amoca, którego ojciec jest aktywnym działaczem społecznym na rzecz ochrony języka i kultury inari. Mówi w nim około 300 osób ale gmina intensywnie walczy o jego przetrwanie. W 1992 roku mieszkańcy Inari otrzymali prawo posługiwania się swoim językiem w niektórych urzędach Finlandii. 

 

 

Ingrian Folk Song

 

Kaszubski pop

 i kaszubski hip - hop

 

 Tradycyjna pieśń po karaimsku

 

Pop - rock po farersku

 

AZJA

 

Transowa pieśń w języku aceh

 

 

 

Rzewna piosenka po abazyńsku

 

 

Tradycyjna pieśń w ajnuskim

 

Disco po agulsku

 

Wahańska pieśń

 

 

Tuwińska piosenka

 

AFRYKA 

 

Przepiękna piosenka w języku luo 

 

 

 

Kołysanka w języku Bantu

 

 

Skoczne piosenki w języku Agroba

 

 

Blues w Bafia

 

Ballada w języku Bemba

AMERYKA PÓŁNOCNA

 

Kołysanku w języku Lakota

 

 

Miłosna piosenka w Yurok

 

 

A na koniec taki rarytas - kultowa piosenka z "Krainy Lodu" nagrana w rozmaitych, ginących językach: