Nieprzetłumaczalne

Jedni zbierają znaczki, inni miejsca, na które się wspięli by krzyknąć "Viva Espania!".

Ja zbieram nieprzetłumaczalne słowa, najchętniej dotyczące emocji. Zbiorek jest już całkiem pokaźny. Ale wciąż brakuje okazu z Polski. Macie jakieś typy?

Mój kumpel Mateusz Morawiec uważa, że takim słowem jest Frajda "Frajda! Odmiana przyjemności, charakteryzująca się krótkotrwałością, wymagająca uczestniczenia w czymś (przyjemna może być wiadomość, że za tydzień zagramy w warcaby z ciocią, ale dopiero sama gra sprawia nam frajdę), głównie przypominające nam lata młodości.
Frajda tłumaczona na inne języki zawsze daje nam wynik odpowiadający tłumaczeniu zwykłego "przyjemność".

Niby Ukraińcy mają kajf...

Po co w ogóle zbierać takie słowa?

Czy większa liczba pojęć przekłada się na to, że więcej czujemy? To skomplikowane. Ale słowa dają nieme przyzwolenie. Poczucie, że inni też mają dojście do tego stanu.

A tutaj troszkę ze zbiorów:

Kuebiko (japoński)

Stan zmęczenia wywołany zetknięciem z bezmyślną przemocą.

Viraha (hindi)

Zrozumienie, że się kochało już po rozstaniu jak również zrozumienie, że chwilowo trzeba się rozstać jednocześnie utwierdzając się w swojej miłości do partnera.

Amae (japoński)

Radość i poczucie bezpieczeństwa wynikłe z całkowitego zaakceptowania przez drugą osobę.

Wabi-sabi (japoński)

Sposób życia, który koncentruje się na szukaniu piękna w jego niedoskonałościach i pogodnym akceptowaniu cyklu życia i śmierci.

Natsukashii (japoński)

Tęsknota za starymi, dobrymi czasami w zetknięciu z czymś co je przypomina (podobne jak saudade).

Ki (japoński)

Pojęcie z estetyki japońskiej. Pojęcie które mnie intryguje, z racji, że jest

nieprzekładalne nie tylko językowo, ale i filozoficznie. Oznacza "pustkę" ale,

nie ma nic wspólnego ze znanymi zachodniemu światu definicjami pustki. w

architekturze oznacza przestrzeń niewypełniona pomiędzy dwom przedmiotami,

tyle, że jest ona niewypełniona fizycznie, natomiast filozoficznie jest pełną

zamkniętą całością, którą wypełniamy my sami, oraz energie, za pomocą których

dwa elementy oddziałuja na siebie.

Tsundoku (japoński)

Nie do końca emocja...Kupowanie książek, odkładanie ich na ciągle rosnącą górę, a potem nieczytanie ich.

Ikigai (japoński)

Coś co nas nakręca do życia. Powód dla którego budzimy się rano:

Ariga-meiwaku (japoński)

Uczucie kiedy ktoś zrobił nam przysługę z której wynikło więcej szkody niż pożytku.

Taijin kyofusho (japoński)

Japońska choroba przypominająca zachodnią fobię społeczną, objawiająca się lękiem przed związkami z innymi ludźmi lub przed znalezieniem się w sytuacjach towarzyskich. Chory obawia się, że swoją niezdarnością, przykrym zapachem czy innym wyobrażonym defektem fizycznym urazi lub zrani innych

Itadakimasu (japońska fraza)

Wdzięczność wyrażana przed posiłkiem,do wszystkich, którzy przyczynili się do powstania jedzenia, które mamy na talerzu: uprawiali, polowali lub przygotowali, a przede wszystkim do zwierząt i roślin.

Yugen (japoński)

Świadomość wszechświata, która wyzwala emocje zbyt trudne do opisania. 

Pa-leng (chiński)

bardzo nasilony lęk przed zimnem i śmiercią spowodowaną utratą sił witalnych prowadzi człowieka do wkładania na siebie wielu warstw ubrań. Ma miejsce niekoniecznie w zimie, osoby cierpiące na pa- leng noszą zimowe okrycia również w czasie upałów. Zaburzenie może prowadzić do śmierci spowodowanej wycieńczeniem organizmu.

Hsieh-Ping (chiński)

Stany transu, w którym osoba utożsamia się ze zmarłą osobą, którą obraziła za życia.

Weltschmerz (niemiecki)
Zespół nastrojów i emocji typu: depresja, smutek, apatia, melancholia wynikających z myśli o niedoskonałości świata. Dokładniej ze zderzenia chęci działania i niemożności realizacji. Również poczucie dysonansu pomiędzy własną wrażliwością a otoczeniem.

Heimat (niemiecki)
Miejsce pochodzenia i przynależności, takie które jest unikatowe, bo widziane z osobistej perspektywy, z całym ładunkiem emocjonalnym jakim je darzymy. To wspomnienie z dzieciństwa, poczucie bezpieczeństwa i pragnienie powrotu do tego, co minione.

Schadenfreude (niemiecki)

Przyjemność czerpana z cudzego nieszczęścia bądź niepowodzenia.

Fernweh (niemiecki)
Pragnienie podróży, tęsknota za czymś odległym, również miejscami, w których się nigdy nie było.

Geborgenheit (niemiecki)
Poczucie bezpieczeństwa, w wyniku obecności bliskiej osoby.

Waldeinsamkeit (niemiecki)
Uczucie towarzyszące samotnemu pobytowi w lesie.

Torschlusspanik (niemiecki)

Strach przed tym, że nie zdążymy z czymś bardzo ważnym.

Dosłownie można przetłumaczyć jako „strach przed zamkniętymi drzwiami”. Określenie najczęściej odnosi się do samotnych kobiet, które boją się, że nie zostaną matkami

Reisefieber (niemiecki)
Uczucie zdenerwowania, podniecenia, zaniepokojenia wywołanego zbliżającą się podróżą.

Hassliebe (niemiecki)
Połączenie miłości i nienawiści.



Glädjedödare (szwedzki)
Zabijacz radości.

Allemansrätten (szwedzki)
Niepisane prawo, obowiązujące w Norwegii (norw. Allemannsretten), Szwecji (szw. Allemansrätten) i Finlandii (fiń. Jokamiehenoikeus) mówiące, że każdy człowiek ma prawo do kontaktu z naturą.

Fika (szwedzki)
Spotkanie znajomego przy filiżance kawy lub herbaty, delektowanie się smacznym kęsem.




Hygge (duński)
Radość i spokój wywołany przytulnością, rodzinnością, prostotą. Chwila w której nic nie przeszkadza.




Forelsket (norweski)
Euforia, jakiej się doznaje kiedy się człowiek właśnie w kimś zakocha. Sam początek zadurzenia.




Sisu (fiński)
Braterstwo ponad wszelkie przeciwności.




Bromance (angielski)
Bliska, emocjonalna, nieseksualna relacja pomiędzy dwoma lub więcej mężczyznami, głębsza i bardziej intymna niż przyjaźń.




Cwich (walijski)
Uścisk, kochającej osoby, który tworzy "strefę bezpieczeństwa" dla obiektu swojej miłości.

Hiraeth (walijski)
Uczucie tęsknoty za domem albo powrót myślami do konkretnego, nieco idealizowanego okresu z życia.




Saudade (portugalski)
Słodka melancholia.




Lutalica (serbsko-chorwacki)
Poczucie, że nie mieścimy się w szufladkach, do których nas włożono, jakaś część naszej osobowości do nich nie pasuje.





Merak (serbsko - chorwacki)
Poczucie jedności ze wszechświatem, które przechodzi poprzez najbardziej proste przyjemności w życiu.




Naz ( urdu)
Duma i pewność, z wiary, że jesteś kochany bezwarunkowo.





Firgun (hebrajski)
Czysta i bezinteresowna radość, że komuś innemu wszystko idzie dobrze.

Trepverter (hebrajski)
Cięta riposta, która przychodzi do głowy poniewczasie.





Mamihlapinatapei jęz. Yaghan (Ziemia Ognista)
Znaczące spojrzenie, wymieniane w milczeniu przez osoby, które chciałyby coś zacząć, ale się boją.





Ikisuarpok (innuicki)
Uczucie oczekiwania, które prowadzi do wyjścia na zewnątrz i oczekiwania na przyjście kogoś niespodziewanego.








Windigo (odżibwe)
Zaburzenie spotykane u koczujących kanadyjskich Indian Ojibwa (rzadko u Eskimosów i Cree), głodujących w okresie zimy. Zaczyna się depresją, tendencją do odosobnienia, silnym lękiem, brakiem łaknienia, nudnościami, wymiotami i biegunką. Później chory nabiera przekonania urojeniowego, że pod wpływem czarów został zamieniony w windigo, tj. zimowego potwora w postaci olbrzymiego szkieletu z lodu, pożerającego ludzi. Identyfikując się z nim, odczuwa przymusową potrzebę jedzenia ludzkiego mięsa i czasem rzeczywiście rzuca się na kogoś z bliskich krewnych, zabija go i zjada.




Ponorka (czeski)
Uczucie, kiedy jest się zbyt długo z tymi samymi ludźmi i ma się ich dość.

Litost (czeski)
Stan męki spowodowany nagłym spostrzeżeniem własnej nędzy, beznadziejności.




Duende (hiszpański)
Przeżywać jakąś czynność bardzo emocjonalnie, jak np. flamenco. Tworzenie aż do zatracenia.

Sobremesa (hiszpański)
Czas spędzony przy stole po posiłku, delektowanie się wspólnym jedzeniem i przyjaźnią.

Onsra (etiposki)
Słodko-gorzkie przeczucie, że miłość nie potrwa długo.

 

Retrovuailles (francuski)
Radość odczuwalna przy spotkaniu po długiej rozłące.

Depaysement (francuski)
Poczucie obcości w nowym kraju.

la douleur exquise (francuski)
Głęboki ból, który wynikaja z sytuacji w której nie możesz być z osobą, którą kochasz. Miłość do kogoś o kim wiemy, że nigdy nie będzie nasz.

L’appel du vide (francuski)
Nagły, niewytłumaczalny impuls do skoku w momencie znalezienia się na wysokości.

Flâner (francuski)
Osoba spacerująca bez celu, podziwiająca uroki miasta.

Kilig (filipiński)
Zawroty głowy, który występuje w momencie narodzin miłości "od pierwszego wejrzenia".

Gheegle (filipiński)
Nagła chęć uszczypnięcia lub uściśnięcia kogoś kto budzi w nas czułość.

 

Gezelligheid (holenderski)
Ciepłe uczucie, które pojawia się w obecności bliskiej osoby.

Voorpret (holenderski)
Radosne oczekiwanie na coś miłego lub przyjemnego, np. przy czytaniu książki na temat miejsca, do którego planujemy pojechać.

 

Oodal (tamilski)

Udawanie wściekłego po sprzeczce z ukochaną osobą.

Jayus (indonezyjski)

Żart, który został opowiedziany tak źle, że nie możesz nic zrobić poza śmianiem się bardzo głośno.

 

Razlubit  (rosyjski)

 Słodko-gorzki stan, który odczuwamy, gdy się odkochamy.

Odnoliub (rosyjski) 

Ktoś, kto zakochuje się raz na całe życie.

Toska (rosyjski)

Uczucie duchowego cierpienia, zazwyczaj bez przyczyny. Tępy ból duszy.

 

meraki (grecki)

Robić coś z miłością, pasją, duszą.

 

Pena ajena (meksykańska odmiana hiszpańskiego)

Wstyd, jaki się czuje oglądając cudze upokorzenie.

Susto (hispzański latynoamerykański)

Zaburzenie występujące wśród ludów latynoamerykańskich.
Polega ono na lęku przed „utratą duszy”. Utrata ta może być wynikiem działania czyjegoś „złego oka”, czarów, magii lub działania demonów. Zazwyczaj zaczyna się od lęku z silnym wzburzeniem wegetatywnym. Przedłużający się lęk może prowadzić do utraty zainteresowań, braku łaknienia, utraty aktywności, wzrostu temperatury ciała a nawet wyniszczenia i śmierci.

Ilunga (tschiluba - język z Kongo)

Określenie osoby, która może przebaczyć każdą wyrządzoną jej krzywdę za pierwszym razem, tolerować ją za drugim, ale nigdy nigdy nie wybaczy jej za trzecim razem.

 

Commuovere (włoski)
Poruszająca historia, która doprowadza nas do łez.

Manabamáte (rapanui - język z polinezyjskich)
Brak apetytu spowodowany silnym zauroczeniem.

Dor (rumuński) 

Dojumująca tęsknota za ukochaną osobą.

 

Hrepenenje (słoweński) 

Tęsknota za tym co jeszcze się nie wydarzyło, co dopiero nastanie, jest więc czymś przeciwnym do „tu” i „teraz”. Według niektórych, stan „hrepenenja” jest niebezpieczny, ponieważ nakazuje pozostać oderwanym od rzeczywistości, trwać w sferze fantazji i nieokreślenia.

Mudita (buddyjskie określenie z języka pali)

Empatyczna radość z cudzych sukcesów. Tradycyjnym przykładem stanu mudita jest postawa rodzica obserwującego dokonania i sukcesy swojego wzrastającego dziecka.

Ekscytację uważa się za bezpośrednie choć subtelne przeciwieństwo mudity, ponieważ stan ten świadczy o egoistycznym lgnięciu do przyjemnych doświadczeń i o ciągłym poczuciu nienasycenia lub braku, z którego w pewnych warunkach wyrasta zazdrość.

Hüzün (turecki) 

Zagubienie, niepewność, melancholia, brak jasności działań, które charakteryzują dużą grupę osób. 

Koro (malezyjski) 

Zaburzenie lękowe z grupy zespołów uwarunkowanych kulturowo występujące u mężczyzn, w którym chory doświadcza ostrego lęku przed wciąganiem penisa w głąb brzucha, aż do jego całkowitego zaniknięcia. Schorzenie występuje głównie wśród mieszkańców Dalekiego Wschodu: najczęściej w Chinach, także w Indonezji, Malezji, Singapurze, Indiach i na Tajwanie.

Warto przeczytać:

piękne!

Wierzbicka

Łątka

ciekawe

Emocje w języku